Tokat’ın Yalnızlaşan Hüzünlü Tarafı; İşsizlik, Göç ve Tek Kişilik Evler…

0

BEĞENDİM

ABONE OL

News

0

İnsan neden terk eder doğduğu toprakları.

Tek cevap var içimizi sızlatan ekmek için, doymak için.

Hepimizi doğuran bir anası var, ama bizim ikinci anamız Toprak.

Biz hem anamızı hep toprağımızı bırakıp gurbet yolunu tutuyoruz.

Coğrafyamızın kaderi göç!

2024 yılına ait Türkiye İstatistik Kurumu (TÜİK) verileri, bu güzel Tokat’ımızın  demografik ve sosyal yapısında derin bir dönüşüm yaşandığını ortaya koydu..

 İşsizlik ve göçün gölgesinde, Tokat yalnızlaşıyor.

Seçilen vekiller, atanan bürokratlar dahi bizim yaşadığımız şehirde yaşamıyor.

Şehirde sahipsiz olduğu kadar yaşayan kişilerinde yalnızlığı var.

 Tek kişilik hanelerin sayısındaki artış ve yaşlı nüfusun yükselişi, şehrin geleceğine dair önemli soruları gündeme getirdi.

Peki, Tokat neden bu değişimi yaşıyor ve bu dönüşüm bize ne anlatıyor?

TÜİK’in 2024 Aile İstatistikleri’ne göre, Tokat’taki toplam hane sayısı 197.662. Bu hanelerin 44.609’u, yani yaklaşık %22,6’sı tek kişilik hanelerden oluştu.

Bu oran, Türkiye genelinde tek kişilik hanelerin oranının %20’ye yükseldiği bir dönemde, Tokat’ın yalnızlaşma trendinde ülke ortalamasının üzerinde olduğunu gösterdi.

Şehrimizde çekirdek aile haneleri hâlâ baskın olsa da, geniş aile yapısının zayıflaması ve tek kişilik hanelerin artışı dikkat çekti.

 Türkiye’de ortalama hane halkı büyüklüğü 2008’de 4 kişiyken, 2024’te 3,11’e geriledi.

Tokat’tımızda da bu küçülme eğilimi kendini hissettirdi.

 Daha çarpıcı olan ise yaşlı nüfusun yalnızlaşması.

 TÜİK verilerine göre, Türkiye’de hanelerin %25,3’ünde en az bir yaşlı (65 yaş ve üstü) kişi  yaşıyor ve bu hanelerin 1 milyon 750 bin 900’ünü tek başına yaşayan yaşlılar oluşturdu.

Tokat’ta da bu tablo farklı değil.

 Genç nüfusun işsizlik ve istihdam olanaklarının kısıtlılığı nedeniyle büyükşehirlere göç etmesi, geride yalnız yaşayan yaşlıları bıraktı.

Bu durum, sadece demografik bir değişim değil, aynı zamanda sosyal bir yalnızlaşma anlamına geldi.

Tokat’ın yalnızlaşmasının ardında yatan temel nedenlerden biri işsizlik.

Kapanan fabrikaların acısını Tokatlılar bugün daha iyi hissediyor.

İstihdam odaklı bir yatırım planlaması yapılmayan Tokat, gençlerini büyük şehirlere gönderdi..

Tokat’ımız, tarım ve hayvancılık potansiyeline rağmen, sanayi ve istihdam olanakları açısından sınırlı bir yapıya sahip.

 TÜİK’in 2024 İşgücü İstatistikleri, Türkiye genelinde işsizlik oranının %8,6 olduğunu gösteriyor, ancak Tokat gibi illerde yerel istihdam olanaklarının azlığı, genç nüfusu büyükşehirlere yöneltiyor. Tokatlıların paylaşımları da bu gerçeği doğruluyor: “Tokat’ta istihdam olanakları kısıtlı, gençlerimiz mecburen Ankara’ya, İstanbul’a gidiyor.”

 Göç, Tokat’ın nüfus yapısını derinden etkiledi. Şehir gençlerin göçü ile enerjisini, kültürünü, sanatını etkilediği kadar gelişimini de durdurdu.

Beyin göçü ile de şehir dedikodu kültüründen kurtulamıyor.

TÜİK’in 2023 İç Göç İstatistikleri’ne göre, Türkiye’de 3,4 milyon kişi iller arasında göç etti ve Tokat, son 10 yılda İstanbul’a 183.064 kişiyle önemli bir göç verdi. Gençler, daha iyi iş ve yaşam koşulları arayışıyla şehri terk ederken, köyler ve ilçeler giderek boşaldı.

Aslına bakarsanız herkes sorunu biliyor, “Tokat’ın köyleri bitiyor, tarım ve hayvancılık gelişmeden göç durmaz” diye kimle konuşsanız söyler.

Tek kişilik hanelerin artışı, sadece bir istatistik değil; aynı zamanda sosyal dokunun dönüşümünün bir yansıması.

 Özellikle yaşlı nüfusun yalnızlaşması, yoksulluk riskini de artırıyor. Prof. Dr. H. Hakan Yılmaz’ın TEPAV için yaptığı çalışmaya göre, tek kişilik yoksul hanelerin %55’i 65 yaş ve üstü kişilerden oluştu.

Tokat’ta da bu tablo, emekli maaşlarının yoksulluk sınırını zar zor aşabildiği bir gerçekle, hayatta tutunmayı tehdit ediyor.

TÜİK’in 2023 Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri, Türkiye’de yoksulluk oranının %21,7 olduğunu ve tek kişilik hanelerde bu oranın %13,7’ye düştüğünü gösterse de, yaşlı nüfusun yoksullukla mücadele ettiği açık.

 Akrabalık bağların zayıflaması, yalnızlaşan kişilerin  ruhsal ve fiziksel sağlığını da tehdit ediyor.

 Tokat’ın geleneksel aile yapısı, bir zamanlar dayanışmanın temeliydi. Ancak göç ve ekonomik baskılar, bu yapıyı yok ediyor.

Gençlerimizin şehir dışına gitmesi, köylerde ve ilçelerde sadece yaşlıları bırakıyor; bu da hem bireysel hem de toplumsal bir yalnızlık krizine yol açıyor.

Tokat’ın yalnızlaşma sorunundan kurtulması için acil ve kapsamlı planlara ihtiyaç var.

İlk olarak, tarım ve hayvancılığa dayalı yerel ekonominin canlandırılması şart. Tokat’ın verimli arazileri ve yaylaları, modern tarım teknikleri ve devlet desteğiyle yeniden cazibe merkezi haline gelebilir.

 “Tokat sanayiden çok tarıma dayalı olarak devlet desteği alırsa büyür”

İkinci olarak, gençleri şehirde tutacak istihdam olanakları çok acil yapılmalı. Küçük ve orta ölçekli sanayi yatırımları, teknoloji ve yenilenebilir enerji gibi alanlarda teşvikler, Tokat’ı göç veren değil, göç alan bir il haline getirebilir. Ayrıca, ulaşım altyapısının güçlendirilmesi  özellikle hava yolu ve demiryolu bağlantılarının iyileştirilmesi yatırımları çekmek için kritik önemde.

Ayrıca yalnızlaşan yaşlı nüfus için sosyal destek  artırılmalı. Toplum merkezleri, evde bakım hizmetleri ve psikolojik destek programları, yaşlıların yalnızlık hislerini azaltabilir.

Bu gün Tokat Belediye Başkan Yardımcısı Turan Gökçe’nin, Dudayev Parkı hayırlı olsun mesajını görünce yaşlılarımızın vakit geçirebileceği bir yere kavuştuk diye mutlu oldum.

 Yerel yönetimler ve çokça eleştirdiğim, varlıkları topluma fayda sağlamayan  sivil toplum kuruluşları, sorumluluk almalı.

Tokat, yalnızlaşan haneleri ve göçün tehdidinde  sokaklarıyla geleceğe hazırlanıyor.

Gençlerin umut arayışıyla terk ettiği, yaşlıların sessizce yalnızlaştığı şehrimiz,  eski günlerine geri döner mi?

Bu köşe yazım  TÜİK’in 2024 Aile İstatistikleri, 2023 İç Göç İstatistikleri ve 2023 Yoksulluk ve Yaşam Koşulları İstatistikleri’nden yararlanılarak hazırlandı.

Vesselam

Hüseyin Kömür